Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev ile tertip ettiği ortak basın buluşmasında, “Türkiye ile Kazakistan gücünü ortak tarih, dil, din ve kültür bağlarından alan köklü ilişkilere sahip iki kardeş ülkedir” dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev ile baş başa ve kurullar arası görüşmelerinin ardından ortak basın buluşması tertip ederek açıklamalarda bulundu.
Konuşmasının başında Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev’in Türkiye’ye Cumhurbaşkanı olarak ilk resmî ziyaretini gerçekleştirdiğini ve Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev ile heyetini misafir etmekten büyük memnuniyet duyduğunu belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Kazakistan, nasıl bizim ata yurdumuzsa Türkiye de Kazak kardeşlerimizin ikinci evidir. Yahya Kemal Beyatlı’nın, Fuat Köprülü’ye ‘Sen Ahmet Yesevi’ye bak, bizim köklerimizi orada bulacaksın.’ dediği söylenir. Anadolu’yu bizlere vatan kılanlar, Hoca Ahmet Yesevi’nin hikmet ocağında pişen gönül erleridir. Pir-i Türkistan Yesevi Hazretlerinin uyandırdığı çıraların ışığı asırlardır olduğu gibi bugün de yolumuzu aydınlatıyor” diye konuştu.
“TÜRKİYE OLARAK KAZAKİSTAN’IN İSTİKRARINA VE HUZURUNA BÜYÜK ÖNEM VERİYORUZ”
Türkiye ve Kazakistan’ın diplomatik ilişkilerinin 30’uncu yıl dönümünün idrak edildiğini dile getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle devam etti: “Az önce imzaladığımız ortak bildiri ile iş birliğimizi, geliştirilmiş stratejik ortaklık seviyesine yükselttik. Türkiye ile Kazakistan, gücünü müşterek tarih, dil, din ve kültür bağlarından alan köklü ilişkilere sahip iki kardeş ülkedir. Türkiye olarak Kazakistan’ın istikrarına ve huzuruna büyük önem veriyoruz. Ocak ayında Kazakistan’da yaşanan elim olaylarda hayatını kaybedenler için tekrar başsağlığı ve yaralananlara acil şifalar diliyorum. Dostumuz Kazakistan’ın inşallah daha da güçlenerek çıktığına inanıyorum.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Sayın Tokayev’in yeni Kazakistan’ın şekillendirilmesinde gösterdiği azim ve irade takdire şayandır. Bu kapsamda yürütülen kapsamlı reform programını destekliyoruz. Kazak kardeşlerimizin istikrarı, huzuru, güvenliği ve refahı için üzerimize düşeni yapmaya hazır olduğumuzun altını tekrar çizmek istiyorum. Gerek siyasi gerek askerî gerek ekonomik gerekse ticari, kültürel her alanda biz bu dayanışmamızı sürdürerek geleceğe omuz omuza, emin adımlarla yürüyeceğiz. Her hâl ve şart altında Kazakistanlı kardeşlerimizin yanında olacağız. Maziden atiye kurduğumuz köprüyü güçlendirerek beraberce yolumuza devam edeceğiz” diye ekledi.
“10 MİLYAR DOLAR HEDEFİNE ULAŞACAĞIZ”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev ile görüşmelerinde iki ülke arasındaki ilişkileri tüm boyutlarıyla gözden geçirdiklerini belirterek, “İş birliğimizin gerek ikili düzeyde gerek çok taraflı platformlarda daha da geliştirilmesi ve derinleştirilmesi imkânlarını değerlendirdik. Türkiye ile Kazakistan arasındaki ticaret hacmi, geçtiğimiz sene bir önceki yıla oranla yüzde 58 artarak 5,3 milyar doları aştı. Böylece 5 milyar dolar olarak belirlediğimiz hedefimizi kısa sürede geride bırakmış olduk. Şimdi inşallah birlikte atacağımız adımlarla, aynı hızla 10 milyar dolar hedefine ulaşacağız. Yarın Türk iş adamlarıyla yapacağınız toplantının bu açıdan özellikle faydalı olacağına inanıyorum” dedi.
Türk firmalarını, Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev liderliğindeki Kazakistan’a daha fazla yatırım yapmaya teşvik etmeyi sürdüreceklerini söyleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti: “Görüşmelerimizde, ulaştırmadan karşılıklı yatırımlara, savunma sanayinden enerji, eğitim ve kültüre kadar çok çeşitli alanlardaki geniş iş birliği potansiyelinden daha fazla faydalanma hususunda mutabık kaldık. Ayrıca bölgesel ve uluslararası meselelerde fikir teatisinde bulunduk. Özellikle Ukrayna’daki durumun bölgesel ve küresel etkilerini ele aldık. Yaklaşık 19 milyon nüfusa sahip Kazakistan ile 85 milyon nüfusa sahip Türkiye’nin dayanışmasının ne kadar önemli olabileceğini takdir edersiniz.”
“Özellikle krizin Ukrayna’nın egemenliği ve toprak bütünlüğü temelinde barışçıl yollarla çözülmesi yönündeki görüşlerimizin örtüştüğünü müşahede ettik” ifadelerini kullanan Cumhurbaşkanı Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü: “Biliyorsunuz Ukrayna’daki savaşın sona ermesi için ilk günden bu yana yoğun çaba sarf ediyoruz. Tabii bu savaş, Türk devletlerinin gerek ikili düzeyde gerek Türk Devletleri Teşkilatımız çatısı altındaki dayanışması ve iş birliğinin önemini bir kez daha gözler önüne sermiştir. Değerli kardeşimle Türk Devletleri Teşkilatı’nın yanı sıra Birleşmiş Milletler, İslam İşbirliği Teşkilatı ve Ekonomik İşbirliği Teşkilatı gibi platformlarda dayanışmamızı sürdürme kararlılığımızı teyit ettik. Kaldı ki aramızda Stratejik İşbirliği Konseyi ile alakalı toplantımızı da inşallah Ekim ayında Kazakistan’da gerçekleştireceğiz.”
İmzalanan anlaşmalarla Türkiye-Kazakistan ilişkilerinin ahdî zeminini çok daha kuvvetlendirecek adımlar attıklarını belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, görüşmelerin iki ülke için hayırlara vesile olmasını diledi.
KAZAKİSTAN CUMHURBAŞKANI TOKAYEV: “TÜRKİYE KAZAKİSTAN İÇİN ÇOK ÖNEMLİ STRATEJİK ORTAKTIR”
Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev de konuşmasında Türkiye’ye daveti nedeniyle Cumhurbaşkanı Erdoğan’a teşekkür ederek, “Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan bilge ve saygın bir siyasetçidir. Onun vizyonu geniştir. Bu yüzden fikirleri çok değerlidir” dedi.
İki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin tesisinin 30. yıl dönümü olduğunu aktaran Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev, bu dönem zarfında iş birliğinin pekişerek stratejik ortaklık hâlini aldığını ve kapsamlı anlaşmalarla hukuki altyapının oluşturulduğunu belirtti.
Ticari, ekonomik, kültürel ve insani ilişkiler ile küresel ve bölgesel teşkilatlar nezdindeki etkileşimin başarılı şekilde geliştiğine işaret eden Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev, “Türkiye Kazakistan için çok önemli stratejik ortaktır” dedi.
Kazak-Türk iş birliğini yeni düzeye taşımak için “Genişletilmiş Stratejik İş Birliği” hakkındaki ortak bildiriyi kabul ettiklerini de dile getiren Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev, çeşitli alanlardaki bağları yeni seviyeye çıkaracak hükûmetler arası önemli belgeler imzalandığını bildirdi.
Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev, karşılıklı ticaret hacminin 5 milyar dolara ulaştığına da dikkati çekerek “Bu göstergeyi 10 milyar dolara ulaştırmayı hedefliyoruz” ifadesini kullandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan basın toplantısının ardından, Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev onuruna resmî akşam yemeği verdi.
İKİ ÜLKE ARASINDA İMZALANAN ANLAŞMALAR
İki ülke arasında Geliştirilmiş Stratejik Ortaklığa İlişkin Ortak Bildirisi’ne, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev imza attı.
Türkiye Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı ile Kazakistan Enformasyon ve Toplumsal Kalkınma Bakanlığı arasında Kitle İletişim Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı’nı Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun ile Kazakistan Cumhuriyeti Enformasyon ve Toplumsal Kalkınma Bakanı Askar Umarov imzaladı.
Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti ile Kazakistan Cumhuriyeti Hükûmeti arasında Uluslararası Kombine Yük Taşımacılığı Anlaşması, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu ve Kazakistan Cumhuriyeti Sanayi ve Altyapı Geliştirme Bakanı Kairbek Uskenbayev tarafından imzalandı.
Türkiye ile Kazakistan arasında Hizmet Ticareti Anlaşması’nın Müzakere Çerçeve Belgesi’ne, Ticaret Bakanı Mehmet Muş ve Kazakistan Başbakan Yardımcısı, Ticaret ve Entegrasyon Bakanı Bakhyt Sultanov imza attı.
Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti ile Kazakistan Cumhuriyeti Hükûmeti arasında Veri Değişimi ve Basitleştirilmiş Gümrük Hattı Kurulmasına Yönelik Anlaşma’ya Ticaret Bakanı Mehmet Muş ile Kazakistan Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Mukhtar Tileuberdi imza koydu.
Türkiye Cumhuriyeti Tarım ve Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü ile Kazakistan Cumhuriyeti Ekoloji, Jeoloji ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı Ormancılık ve Yaban Hayatı Komitesi arasında Ormancılık Alanında İşbirliği Hakkında Mutabakat Zaptı, Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişçi ile Kazakistan Ekoloji, Jeoloji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Serikkali Brekeshev tarafından imzalandı.
Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti ile Kazakistan Cumhuriyeti Hükûmeti arasında Bitki Koruma ve Bitki Karantinası Alanında İşbirliği Anlaşması’na, Tarım ve Orman Bakanı Kirişçi ve Kazakistan Tarım Bakanı Yerbol Karashukeev imza attı.
Türkiye Cumhuriyeti Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Kazakistan Cumhuriyeti Dijital Gelişim, İnovasyon ve Havacılık-Uzay Sanayii Bakanlığı arasında Bilişim Teknolojileri Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı’nı, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank ve Kazakistan Dijital Kalkınma, İnovasyon ve Havacılık-Uzay Sanayii Bakanı Bagdat Mussin imzaladı.
Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti ile Kazakistan Cumhuriyeti Hükûmeti arasında Askerî İstihbarat İşbirliği Protokolü ile Askerî Arşiv, Askerî Tarih, Askerî Müzecilik ve Askerî Yayım Alanlarında İşbirliği Protokolü Millî Savunma Bakanı Hulusi Akar ile Kazakistan Savunma Bakanı Ruslan Zhaxylykov tarafından imzalandı.
Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti ile Kazakistan Cumhuriyeti Hükûmeti arasında Eğitim Alanında İşbirliği Anlaşması’nı, Millî Eğitim Bakanı Mahmut Özer ve Kazakistan Eğitim ve Bilim Bakanı Askhat Aimagambetov imza altına aldı.
Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Kazakistan Cumhuriyeti Kültür ve Spor Bakanlığı Arasında Sinematografi Alanında Mutabakat Zaptı, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy ile Kazakistan Kültür ve Spor Bakanı Dauren Abayev tarafından imzalandı.
Türkiye Cumhuriyeti Gençlik ve Spor Bakanlığı ile Kazakistan Cumhuriyeti Enformasyon ve Sosyal Gelişim Bakanlığı arasında Gençlik Politikası Alanında Mutabakat Zaptı’na, Gençlik ve Spor Bakanı Mehmet Kasapoğlu ile Kazakistan Enformasyon ve Toplumsal Kalkınma Bakanı Askar Umarov imza attı.
Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Kazakistan Cumhuriyeti Ekoloji, Jeoloji ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı Arasında Çevre Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı’na, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum ve Kazakistan Ekoloji, Jeoloji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Serikkali Brekeshev imza attı.
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı ile Kazakistan Cumhuriyeti Kültür, Enformasyon ve Spor Bakanlığı Arasında Arşiv Alanında İşbirliği Protokolü’nü, Devlet Arşivleri Başkanı Uğur Ünal ve Kazakistan Kültür ve Spor Bakanı Dauren Abayev imzaladı.