Rekabet Kurumu’nca, ‘Yaş Sebze ve Meyve Sektör İncelemesi Nihai Raporu’ yayımlandı. Buna göre; tarımsal ürünlere yönelik üretici birliklerinin ve kooperatiflerin yeniden yapılandırılması, tarımsal politikaların bu örgütler üzerinden yürütülmesi, haksız ticaret uygulamalarının önlenmesine yönelik düzenlemeler yapılması tavsiye edildi.
Rekabet Kurumu’ndan yapılan açıklamaya göre; tarım ürünlerindeki fiyat değişikliklerinin sıklıkla kurul gündemini meşgul etmesi, yürütülen ön araştırma ve soruşturmalarda ise yapısal bir takım sorunlara işaret edilmesi nedeniyle konunun bir sektör incelemesi kapsamında ele alınması ihtiyacı doğdu. Bu kapsamda ‘Yaş Sebze ve Meyve Sektör İncelemesi Nihai Raporu’ hazırlandı. Yayımlanan raporda, tarımsal ürün piyasalarında tüm dünyadakine benzer sorunların yanı sıra Türkiye özelinde; tarımsal iş gücünün ve ekilebilir alanların azaldığı, piyasada şeffaflığının düşük olduğu, üreticilerin finansman sorunlarının bulunduğu, temel girdi kalemlerinde ithalata bağımlılığın yüksek olduğu ve üretim seviyesindeki organizasyon eksiklerinin ön plana çıktığı görüldü.
‘SEKTÖRDE DÜZENLEMELERE İHTİYAÇ VAR’
Tarım sektöründe girdi piyasalarının oligopol bir görünüm arz ettiği, buna karşın üretim seviyesinin yoğunlaşma seviyesinin düşük olduğu, bu nedenle üreticilerin hem girdi tedarikçileri hem de alıcılar karşısında çok düşük pazarlık şansına sahip oldukları belirlendi. Tarımsal ürün piyasalarının yapısı gereği iklim, hava koşulları, hastalık gibi faktörlerden doğrudan etkilendiği ve sonuç olarak ürün fiyatlarında istikrarsızlığın yaşandığı tespit edildi. Tedarik zincirinin diğer halkalarının aksine üretime ilişkin sorunlara piyasa mekanizması içerisinde çözüm bulmanın zor olacağı, bu nedenle sektörde mutlak suretle düzenlemelere ihtiyaç duyulduğun tespitleri yapıldı.
AB ÖNERİSİ
Tespitler ışığında ise rapor sonucunda; tarımsal üretimde üreticilerin güçlendirilmesine yönelik ihtiyaçların belirlenmesinde Avrupa Birliği (AB) deneyiminden faydalanılabileceği, AB’nin tarım reformunun temelinde çiftçilerin güçlendirilmesinin, ‘üretici birlikleri ve kooperatifler’ eliyle yürütüldüğü, üretici örgütlerinin üretim, planlama ve tedarik zincirinin boyunun kısaltılması gibi hususlarda etkin rol almasının nihai tüketici fiyatlarında da iyileşmelere neden olacağı tavsiye edildi. AB Tarım Reformunun bir diğer önemli ayağını haksız ticaret uygulamalarına yönelik düzenlemelerin oluşturduğu, haksız ticaret uygulamalarının önlenmesine yönelik düzenlemelerin nihai amacının da üreticilerin güçlendirilmesi olduğu tespitlerine yer verilerek, Türkiye özelinde de; tarımsal ürünlere yönelik üretici birliklerinin ve kooperatiflerin yeniden yapılandırılması, tarımsal politikaların bu örgütler üzerinden yürütülmesi, üreticilerin çeşitli politikalarla güçlendirilmesi, haksız ticaret uygulamalarına yönelik düzenlemeler yapılması tavsiye edildi.